کتاب: مجموعہ مقالات و فتایٰ علامہ شمس الحق عظیم آبادی - صفحہ 707
و ہمچنین تصریح بعدم جواز کردہ در فوائد الفواد ، پس برائے ثبوت مطلب اعنی بعدم جواز کتابت برپیشانی و صدر و کفن بسیاہی یا بغیر سیاہی بانگشت قول مذکور ابن عابدین: ’’فالمنع ھھنا بالأولی ما لم یثبت عن المجتھد أو ینقل فیہ حدیث ثابت‘‘ کافی است۔ اگرچہ ابن عابدین این عبارت را در صورت کتابت بمداد گفتہ، لیکن حق صریح ہمیں است کہ برائے ہر امور متعلقہ دین اجازت از شرع شریف باید، و بغیر آن کاربند نباید شد، اگرچہ بظاہر صورت حسن نمایان شود۔ ھذا غایۃ التحقیق في ھذا الباب و اللّٰه أعلم بحقیقۃ الحال۔ و جواب تحقیقی صورت ثانیہ این است کہ از روایات معلوم می شود کہ وجود استار کعبہ معظمہ در زمانہ خلفاء رضوان اللہ علیہم اجمعین بود، و کسے انکار بران نہ کرد۔ چنانکہ علامہ کرمانی در شرح صحیح بخاری تحت باب کسوۃ الکعبہ گفتہ: ’’قلت: لعل الکعبۃ کانت کسوۃ وقت جلوس عمر، فحیث لم ینکرہ و قررھا دل علی جوازھا‘‘ انتھی۔ و ہمچنین از روایت آیندہ عینی ظاہر می شود ، مگر در خریدن و فروختن و قطع کردن و نقل کردن استار کعبہ از مکہ معظمہ بجائے دیگر اختلاف علماء اعلام است ،بعض قائل بجواز و بعض بعدم جواز اند۔ چنانکہ علامہ بدر الدین عینی در عمدۃ القاری شرح صحیح بخاری تحت ہمان باب گفتہ : ’’قال صاحب التلخیص: لا یجوز بیع أستار الکعبۃ المشرفۃ، وکذا قال أبو الفضل بن عدلان لا یجوز قطع أستارھا، ولا قطع شییٔ من ذلک ولا یجوز نقلہ وبیعہ ولا شراؤہ، وما یفعلہ العامۃ یشترونہ من بني شیبۃ لزمہ ردہ، و وافقہ علی ذلک الرافعي۔ وقال ابن الصلاح الأمر فیہا إلی الإمام یصرفہ فیہ مصارف بیت المال بیعا وعطاء، واحتج بما ذکرہ الأزرقي أن عمر کان ینزع کسوۃ الکعبۃ کل سنۃ فیقسمھا علی الحجاج ۔وعند الأزرقي عن ابن عباس وعائشۃ رضی اللّٰه عنہم أنھما قالا: ولا بأس أن یلبس کسوتھا من صارت إلیہ من حایض وجنب و غیرھا‘‘ انتھی۔ پس آنانکہ بجواز بیع و شرا ء و قطع و نقل استار کعبہ رفتہ اند نزد ایشان برآن استار متبرکہ و تکفین میت